انواع اگزاست فن

مقاله

زمان مطالعه 1 دقیقه

انواع اگزاست فن

هلدینگ کولاک فن

اگزاست فن (Exhaust Fan) یکی از تجهیزات کلیدی در سیستم‌های تهویه مطبوع و صنعتی است که برای خارج کردن هوای آلوده، رطوبت، دود، گازهای مضر و بوهای نامطبوع از فضاهای بسته استفاده می‌شود. این دستگاه با ایجاد فشار منفی، هوا را به سمت خود می‌کشد و از محیط خارج می‌کند، برخلاف فن‌های دمنده که هوا را به بیرون فشار می‌دهند. اگزاست فن‌ها در اندازه‌ها و انواع مختلفی تولید می‌شوند و در منازل، کارخانه‌ها، گلخانه‌ها، آشپزخانه‌ها و حتی اتاق‌های تمیز کاربرد دارند.

اگزاست فن چیست و چگونه کار می‌کند؟

اگزاست فن دستگاهی است که از طریق حرکت پره‌های فن (متصل به یک موتور الکتریکی) جریان هوا ایجاد می‌کند. این حرکت باعث مکش هوا از یک سمت و تخلیه آن از سمت دیگر می‌شود. اجزای اصلی آن عبارتند از:

  • پروانه فن: معمولاً از نوع آکسیال یا سانتریفیوژ، که هوا را جابه‌جا می‌کند.
  • موتور الکتریکی: تک‌فاز یا سه‌فاز، با قابلیت‌های ضد انفجاری در مدل‌های صنعتی.
  • بدنه: از جنس فلز یا پلاستیک مقاوم، برای هدایت هوا.
  • شاسی و دمپر: برای کنترل جریان و جلوگیری از بازگشت هوا.

عملکرد آن بر اساس اصل گریز از مرکز است؛ پره‌ها هوا را به داخل می‌کشند و با سرعت بالا به بیرون پرتاب می‌کنند. ظرفیت هوادهی آن‌ها از ۱۰۰۰ تا ۵۷۵۰ CFM (فوت مکعب در دقیقه) متغیر است.

انواع اگزاست فن

اگزاست فن‌ها بر اساس طراحی پروانه، جهت جریان و کاربرد به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند.

نوع اگزاست فن

ویژگی‌ها

کاربردها

سانتریفیوژ (فوروارد یا بکوارد)

پره‌های خمیده به جلو (فوروارد) برای حجم بالا؛ به عقب (بکوارد) برای فشار بیشتر. ظرفیت بالا و تحمل فشار زیاد.

صنایع سنگین، کارخانه‌ها، تونل‌ها.

آکسیال

جریان مستقیم هوا، حجم بالا با فشار کم. ساده و ارزان.

منازل، آشپزخانه‌ها، گلخانه‌ها.

پشت بامی

نصب روی سقف، مقاوم در برابر باران و باد.

ساختمان‌های تجاری، سالن‌های ورزشی.

کانالی

مناسب برای کانال‌های تهویه، جت فن برای تزریق/خروج هوا.

سیستم‌های HVAC، اتاق‌های تمیز.

دیواری

نصب روی دیوار، اندازه کوچک.

حمام‌ها، سرویس‌های بهداشتی.

فن‌های سانتریفیوژ یک‌طرفه اغلب الکتروموتورهای ضد انفجاری دارند و برای محیط‌های خطرناک مناسب‌اند.

مزایا و معایب اگزاست فن

مزایا:

  • بهبود کیفیت هوا: کاهش رطوبت، بو و آلاینده‌ها، جلوگیری از رشد کپک و بیماری‌ها.
  • صرفه‌جویی انرژی: گردش هوا و کاهش نیاز به کولر یا بخاری.
  • ایمنی: تخلیه دود و گازهای سمی در صنایع.
  • تنوع: مدل‌های کم‌صدا و کم‌مصرف برای مصارف خانگی.
  • دوام بالا: عمر مفید ۱۰-۲۰ سال با نگهداری مناسب.‫2 منبع

معایب:

  • سر و صدا: در مدل‌های ارزان، صدای فن آزاردهنده است.
  • هزینه اولیه: مدل‌های صنعتی گران‌تر هستند.
  • نیاز به نصب حرفه‌ای: عدم نصب صحیح می‌تواند کارایی را کاهش دهد.
  • مصرف برق: در حجم بالا، برق زیادی مصرف می‌کند.

کاربردهای اگزاست فناگزاست فن‌ها در صنایع و ساختمان‌ها نقش حیاتی دارند:

  • منازل و ساختمان‌ها: هواکش آشپزخانه، حمام و پارکینگ برای خروج رطوبت و بو.
  • صنایع: کارخانه‌های شیمیایی، غذایی و فلزی برای تخلیه دود و گردوغبار.
  • کشاورزی: گلخانه‌ها برای کنترل دما و رطوبت.
  • پارکینگ‌ها و تونل‌ها: خروج گازهای اگزوز.
  • اتاق‌های تمیز: کنترل جریان هوا در آزمایشگاه‌ها و بیمارستان‌ها.‫2 منبع

تاریخچه آن به دوران باستان بازمی‌گردد؛ مصریان از فن‌های دستی برای تهویه اهرام استفاده می‌کردند و اولین مدل‌های برقی در قرن ۱۹ اختراع شد.

نکات کلیدی برای انتخاب و نصب اگزاست فن برای انتخاب مناسب:

  1. حجم فضا: ظرفیت فن را بر اساس مترمکعب فضا محاسبه کنید (مثلاً ۱۰-۱۵ بار تعویض هوا در ساعت).
  2. نوع محیط: برای رطوبت بالا، مدل ضدزنگ انتخاب کنید.
  3. سطح صدا: کمتر از ۵۰ دسی‌بل برای مصارف خانگی.
  4. ولتاژ و توان: تک‌فاز برای خانه، سه‌فاز برای صنعت (مثلاً ۱۵۵-۱۹۵ وات برای مدل‌های کوچک).
  5. ابعاد: قطر پروانه از ۱۳۰ تا ۱۸۰ میلی‌متر برای مدل‌های خانگی.
  6. برند: شرکت‌هایی مانند زیلابگ، الساموتور یا تولیدکنندگان ایرانی مثل دماگستر و طاها فن.
  7. نصب: توسط متخصص، با دمپر و فیلتر برای جلوگیری از بازگشت هوا.

قیمت‌ها متغیر است؛ مدل‌های کوچک از ۵۰۰ هزار تومان شروع می‌شود و مدل‌های صنعتی تا چند میلیون تومان.

‫اگزاست فن ابزاری ضروری برای حفظ سلامت و کارایی فضاهای بسته است. با انتخاب نوع مناسب، می‌توانید از مزایای آن بهره‌مند شوید و محیطی سالم‌تر ایجاد کنید.

نگهداری و تعمیر اگزاست فن

نگهداری و تعمیر اگزاست فننگهداری و تعمیر صحیح اگزاست فن‌ها نقش مهمی در افزایش طول عمر، بهبود عملکرد و کاهش هزینه‌های تعمیرات دارد. در این بخش، به نکات کلیدی نگهداری، روش‌های عیب‌یابی و تعمیر اگزاست فن‌ها می‌پردازیم.

۱. نگهداری اگزاست فن

برای اطمینان از عملکرد بهینه و جلوگیری از خرابی‌های زودهنگام، برنامه نگهداری منظم ضروری است. مراحل اصلی نگهداری عبارتند از:الف) تمیزکاری منظم

  • پره‌ها و بدنه: گردوغبار، چربی و آلودگی روی پره‌ها و بدنه فن می‌تواند کارایی را کاهش دهد. هر ۳ تا ۶ ماه، پره‌ها را با برس نرم یا پارچه مرطوب تمیز کنید. از آب مستقیم روی موتور خودداری کنید.
  • فیلترها: در مدل‌های مجهز به فیلتر، فیلترها را ماهانه بررسی و در صورت نیاز تمیز یا تعویض کنید.
  • کانال‌ها: کانال‌های خروجی را چک کنید تا از مسدود شدن توسط زباله یا رسوبات جلوگیری شود.

ب) بررسی قطعات مکانیکی

  • یاتاقان‌ها (بلبرینگ‌ها): هر ۶ ماه بلبرینگ‌ها را بررسی کنید. در صورت شنیدن صدای غیرعادی (مانند جیغ یا خرخر)، آن‌ها را با گریس مناسب روان‌کاری کنید. در مدل‌های صنعتی، ممکن است نیاز به تعویض دوره‌ای باشد.
  • تسمه‌ها: در فن‌های تسمه‌ای، کشش و سلامت تسمه را بررسی کنید. تسمه‌های شل یا فرسوده باید تنظیم یا تعویض شوند.
  • پیچ‌ها و اتصالات: لرزش فن می‌تواند پیچ‌ها را شل کند. هر ۶ ماه اتصالات را سفت کنید.

ج) بررسی سیستم الکتریکی

  • موتور: کابل‌ها و اتصالات الکتریکی را برای جلوگیری از اتصالی یا سوختگی بررسی کنید. از سلامت خازن (در مدل‌های تک‌فاز) مطمئن شوید.
  • ولتاژ و جریان: مطمئن شوید که ولتاژ ورودی با مشخصات فن (مثلاً ۲۲۰ ولت برای خانگی یا ۳۸۰ ولت برای صنعتی) مطابقت دارد.
  • دمپرها: دمپرهای خودکار یا دستی را چک کنید تا از عملکرد صحیح آن‌ها مطمئن شوید.

د) نکات عمومی

  • برنامه نگهداری: برای مصارف خانگی، هر ۶ ماه و برای مصارف صنعتی، هر ۳ ماه بررسی کنید.
  • محیط کاری: از قرار گرفتن فن در معرض رطوبت شدید یا مواد شیمیایی خورنده جلوگیری کنید.
  • روغن‌کاری: در صورت نیاز، از روغن یا گریس توصیه‌شده توسط سازنده استفاده کنید (معمولاً هر ۱۰۰۰ ساعت کارکرد).
  • صدای غیرعادی: هرگونه صدای غیرمعمول را جدی بگیرید، زیرا ممکن است نشانه‌ای از مشکل در پروانه یا موتور باشد.

۲. عیب‌یابی و تعمیر اگزاست فناگر اگزاست فن به درستی کار نکند، با عیب‌یابی دقیق می‌توانید مشکل را شناسایی و برطرف کنید. در جدول زیر، مشکلات رایج، دلایل و راه‌حل‌ها آورده شده است:

مشکل

دلیل احتمالی

راه‌حل

فن روشن نمی‌شود

قطعی برق، خرابی موتور، مشکل در خازن یا سوئیچ

بررسی اتصالات، تست خازن، تعویض موتور در صورت نیاز.

صدای بلند یا لرزش

پروانه نامتعادل، شل بودن پیچ‌ها، خرابی بلبرینگ

بالانس پروانه، سفت کردن پیچ‌ها، تعویض بلبرینگ.

هوادهی ضعیف

انسداد کانال، کثیفی پره‌ها، موتور ضعیف

تمیز کردن پره‌ها و کانال، بررسی توان موتور.

گرمای بیش از حد موتور

اضافه‌بار، تهویه ناکافی، خرابی خازن

بررسی بار کاری، بهبود تهویه، تعویض خازن.

بازگشت هوا

خرابی دمپر، نصب نادرست

تعمیر یا تعویض دمپر، بررسی جهت نصب.

مراحل عیب‌یابی:

  1. قطع برق: قبل از هر کاری، برق فن را قطع کنید تا از ایمنی مطمئن شوید.
  2. بررسی ظاهری: پروانه، بدنه و کانال‌ها را برای انسداد یا آسیب بررسی کنید.
  3. تست الکتریکی: با مولتی‌متر، ولتاژ ورودی، اتصالات و سلامت موتور را چک کنید.
  4. چرخش پروانه: پروانه را با دست بچرخانید تا از حرکت آزاد آن مطمئن شوید.
  5. مشاوره با متخصص: در صورت پیچیدگی مشکل (مانند سوختگی موتور)، با تکنسین حرفه‌ای تماس بگیرید.

تعمیرات رایج:

  • تعویض پروانه: اگر پره‌ها شکسته یا خم شده‌اند، آن‌ها را با مدل مشابه تعویض کنید.
  • تعویض بلبرینگ: بلبرینگ‌های فرسوده را با مدل‌های استاندارد (مانند ۶۲۰۲ یا ۶۲۰۳) جایگزین کنید.
  • تعمیر موتور: اگر موتور سوخته، معمولاً تعویض آن اقتصادی‌تر از تعمیر است.
  • تنظیم تسمه: در فن‌های تسمه‌ای، کشش تسمه را طبق دستورالعمل سازنده تنظیم کنید (معمولاً ۱-۲ سانتی‌متر انعطاف).

۳. نکات ایمنی در نگهداری و تعمیر

  • قطع برق: همیشه قبل از شروع کار، برق را قطع کنید.
  • تجهیزات محافظ: از دستکش و عینک ایمنی استفاده کنید.
  • ابزار مناسب: از ابزارهای استاندارد و عایق‌بندی‌شده استفاده کنید.
  • دفترچه راهنما: به مشخصات فنی فن (مانند توان، دور موتور و مدل بلبرینگ) در دفترچه راهنما توجه کنید.
  • محیط خطرناک: در محیط‌های شیمیایی یا قابل اشتعال، از مدل‌های ضد انفجار استفاده کنید و تعمیرات را به متخصص بسپارید.

۴. طول عمر و پیشگیری از خرابی

  • تعمیرات پیشگیرانه: با نگهداری منظم (هر ۳-۶ ماه)، می‌توانید طول عمر فن را به ۱۰-۲۰ سال افزایش دهید.
  • کیفیت قطعات: از قطعات یدکی اصلی یا برندهای معتبر (مانند زیلابگ یا دماگستر) استفاده کنید.
  • نصب صحیح: نصب نادرست می‌تواند باعث لرزش یا خرابی زودهنگام شود. نصب را به متخصص بسپارید.

۵. هزینه‌های نگهداری و تعمیر

  • تمیزکاری: هزینه ناچیز (خودتان یا ۱۰۰-۲۰۰ هزار تومان برای سرویس).
  • تعویض بلبرینگ: حدود ۲۰۰-۵۰۰ هزار تومان بسته به مدل.
  • تعویض موتور: ۱-۵ میلیون تومان برای مدل‌های صنعتی.
  • سرویس حرفه‌ای: ۵۰۰ هزار تا ۲ میلیون تومان بسته به پیچیدگی.نگهداری منظم اگزاست فن، از جمله تمیزکاری، روان‌کاری و بررسی قطعات، می‌تواند از خرابی‌های پرهزینه جلوگیری کند. در صورت بروز مشکل، عیب‌یابی دقیق و استفاده از قطعات باکیفیت اهمیت زیادی دارد. برای تعمیرات پیچیده، به تکنسین‌های معتبر مراجعه کنید.

شرکت کولاک فن با بیش از 10 سال سابقه درخشان در طراحی، تولید و اجرای سیستم‌های تهویه مطبوع صنعتی و تجاری.
به عنوان یکی از بزرگترین و معتبرترین تولیدکنندگان انواع فن‌های صنعتی و هواکش‌های سانتریفیوژ در ایران شناخته می‌شود.

محصولات و خدمات:

انواع فن‌های صنعتی:
فن‌های سانتریفیوژ
فن‌های آکسیال
اگزاست فن
جت فن
پلاگ فن
فن‌های فشار قوی
سیستم‌های هواساز:
هواسازهای بهداشتی
هواسازهای صنعتی
هواسازهای آپارتمانی
ایرواشر
اکونوپک
کانال‌های اسپیرال:
تولید انواع کانال‌های اسپیرال گالوانیزه، آلومینیومی و استیل در ابعاد و ضخامت‌های مختلف.
سایر محصولات و خدمات:
هودهای صنعتی
سیستم‌های فیلتراسیون هوا
بالانس اجسام دورانی (دینامیک و استاتیک)
مشاوره، طراحی و اجرای کامل سیستم‌های تهویه مطبوع
خدمات پس از فروش و نگهداری
مزایای استفاده از سیستم‌های تهویه مطبوع کولاک فن:

کیفیت و دوام بالا: استفاده از مواد اولیه مرغوب و تکنولوژی‌های پیشرفته در تولید.
راندمان و بهره‌وری انرژی: طراحی بهینه برای کاهش مصرف انرژی و هزینه‌های عملیاتی.
عملکرد مطمئن و کم صدا: تولید محصولاتی با کمترین سطح صدا و بالاترین کارایی.
تنوع محصولات: ارائه طیف گسترده‌ای از محصولات برای پاسخگویی به نیازهای مختلف.
راهکارهای سفارشی: طراحی و تولید سیستم‌های تهویه مطبوع بر اساس نیاز و مشخصات پروژه.
خدمات مشاوره تخصصی: ارائه مشاوره توسط کارشناسان مجرب برای انتخاب بهترین سیستم.
پشتیبانی و خدمات پس از فروش قوی: ارائه خدمات نصب، راه‌اندازی و نگهداری توسط تیم متخصص.


مخاطبان هدف:

صنایع مختلف (نفت، گاز، پتروشیمی، فولاد، سیمان، دارویی، غذایی و غیره)
بیمارستان‌ها و مراکز درمانی
ساختمان‌های تجاری و اداری
رستوران‌ها، فست فودها و آشپزخانه‌های صنعتی
کارگاه‌ها و کارخانجات تولیدی
سالن‌های ورزشی و استخرها
گلخانه‌ها و سالن‌های پرورش قارچ
شرکت کولاک فن آماده همکاری با پیمانکاران، مشاوران و کارفرمایان محترم جهت تامین سیستم‌های تهویه مطبوع با کیفیت و ارائه بهترین راهکارها می‌باشد.

اطلاعات تماس:


تلفن: [09121865671،09124598284]